Bij het versoepelen van de eerste strenge lockdown in de zomer van 2020 kwam ik eindelijk weer eens op de markt. Het was er stil en de kramen stonden niet op hun plaats. De haringman was verschoven naar de hoek, de bloemenstal van Aart en Margo was dichterbij de Ferdinand Bolstraat gekomen. Maikel van Hilten was nog op zijn post, maar er stonden weinig kramen. Ik hoorde dat een paar oudere kooplieden wilden ophouden. Corona gaf ze net het laatste duwtje.
Dat bracht me op het idee om die vertrekkende handelaars te interviewen, en ik was daarbij vooral nieuwsgierig naar de familiebedrijven met verschillende generaties in de stal. Het verslag van deze interviews is terecht gekomen in Families op de markt. De Albert Cuyp. De kooplieden vertellen over het leven van verschillende generaties en ze filosoferen over de toekomst van de markt. Op het omslag staan vier generaties van de familie Tol uit Volendam, oorspronkelijk vissers. Op de voorkant staan de zoon en de vader die nu op de markt zijn te vinden, op de achterkant staan de grootvader en de overgrootvader op een schilderij uit de jaren dertig, een afstudeerwerkstuk van een leerling van de Academie van Beeldende Kunst.
Nog steeds zijn er familiebedrijven, maar veel van de kinderen van marktlieden zijn gaan studeren en zien voor zichzelf geen toekomst op de markt. Zij hebben meer keuzen dan hun ouders hadden.
Oospronkelijk sloot de Albert Cuyp naadloos aan op De Pijp, de buurt waarin de markt ligt. Vraag en aanbod correspondeerden met elkaar. Inmiddels is dat niet meer zo. De buurt heeft zich in een sneller tempo dan de markt ontwikkeld. De Pijp is gegentrificeerd, de bevolking is veranderd, er zijn veel studenten en expats gekomen, de arbeiders zijn vertrokken en de gezinnen zijn kleiner geworden. Die nieuwe Pijpbewoners kopen hun spullen in supermarkten. Lukt het de markt om zich aan deze ontwikkelingen aan te passen en wat gebeurt er met de familiebedrijven? De
De Pijp en de Albert Cuyp hebben zich ongelijktijdig asynchroon ontwikkeld. De familiebedrijven zijn vooroorlogse overblijfselen, uit een tijdperk zonder verzorgingsstaat. Oudere marktkooplieden kennen het arme Amsterdam van vlak na de oorlog, met grote klassenverschillen, maar voor veel van hun kinderen is dat verleden tijd. Die hebben zich door onderwijs kunnen ontwikkelen en leiden een ander leven dan hun voorouders. Hier zijn hele werelden aan het verdwijnen.
In juli 2021 is Families op de markt bij verschillende gelegenheden ten doop gehouden: bij de reünie van het promotiegezelschap ‘Sociogenese’, op mijn verjaarsfeest, en natuurlijk op de markt met bier en boterkoek op de 7e juli. Eindigend op het terras van het koffiehuis van Mark. Op de markt kreeg het boek een enthousiast onthaal – ‘het is feest vandaag!’. Toch was niet iedereen tevreden. ‘Waarom heb je mij niet op de voorkant gezet?’ ‘Een boekje over de markt, en ik sta er niet in? Ik sta hier al 25 jaar’.
Het boek is nu te koop. Het is via boekwinkels of internet te bestellen. Op de markt zal het hier en daar worden aangeboden. Het ISBN nummer is: 9789464188370
De prijs: €13,42
Het boek is onder andere verkrijgbaar bij The Read Shop:
Marie Heinekenplein 28
1072MH Amsterdam
Hieronder ligt het in de Bruna-etalage in de van Woustraat:
Kundig in het midden 